Elektronik fatura (e-Fatura) kullanımı, işletmelerin finansal işlemlerini dijital ortamda daha verimli ve hızlı bir şekilde yönetmelerine olanak tanır. Ancak, çeşitli nedenlerle düzenlenen e-Faturaların iptali veya iadesi gerekebilir. Bu makalede, e-Fatura iptal ve iade süreçlerinin nasıl yönetileceğini, yasal çerçevede hangi adımların izlenmesi gerektiğini ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.
E-Fatura İptal Süreci
E-Faturaların iptali, düzenlenen fatura senaryosuna göre farklılık gösterir:
- Ticari Fatura Senaryosu:
- Alıcı, faturanın kendisine ulaştığı tarihten itibaren 8 gün içinde “Ret Uygulama Yanıtı” kullanarak faturayı reddedebilir. Bu ret işlemi, e-Fatura sistemi üzerinden gerçekleştirilir ve faturanın iptalini sağlar.
- Temel Fatura Senaryosu:
- Temel fatura senaryosunda, alıcının faturayı doğrudan reddetme imkanı bulunmamaktadır. Bu durumda, alıcı, faturanın kendisine ulaştığı tarihten itibaren 8 gün içinde noter, taahhütlü mektup, telgraf veya kayıtlı elektronik posta (KEP) gibi yöntemlerle itiraz edebilir. İtirazın ardından, satıcıyla mutabık kalınarak faturanın iptali sağlanır.
E-Fatura İade Süreci
E-Fatura iade süreci, alıcının aldığı mal veya hizmeti çeşitli nedenlerle geri göndermek istemesi durumunda devreye girer:
- Alıcının E-Fatura Mükellefi Olduğu Durumlar:
- Alıcı, satıcıya iade etmek istediği mal veya hizmet için bir iade e-Faturası düzenler. Bu iade faturası, orijinal faturaya referans verilerek oluşturulur ve e-Fatura sistemi üzerinden satıcıya iletilir.
- Alıcının E-Fatura Mükellefi Olmadığı Durumlar:
- Alıcı, e-Fatura mükellefi değilse, iade işlemi için gider pusulası düzenlenir. Gider pusulası, satıcı tarafından düzenlenir ve alıcıya imzalatılarak iade işlemi tamamlanır.
E-Fatura İptal Ederken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Süreler: Faturanın alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 8 gün içinde itiraz veya iptal talebi yapılmalıdır. Bu süreler aşıldığında, iptal veya iade işlemleri daha karmaşık hale gelebilir ve yasal sorunlar doğurabilir.
- Yöntemler: İptal ve iade işlemleri, fatura senaryosuna ve tarafların mükellefiyet durumuna göre farklı yöntemlerle gerçekleştirilir. Doğru yöntemin seçilmesi, işlemlerin geçerliliği açısından kritiktir.
- Yasal Dayanak: Türk Ticaret Kanunu’nun 18. maddesinin (3) numaralı fıkrasına göre, noter, taahhütlü mektup, telgraf veya KEP gibi yöntemlerle itiraz mümkündür. Ayrıca, TTK’nın 21. maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre, fatura alıcısı, faturayı aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde içeriğine itiraz etmezse, faturayı kabul etmiş sayılır.
Örnek Senaryo: E-Fatura İptal ve İadesi
Bir işletme, müşterisine yanlış tutarda bir e-Fatura düzenlemiştir. Müşteri, faturayı aldıktan sonra 5 gün içinde durumu fark eder ve e-Fatura sistemi üzerinden “Ret Uygulama Yanıtı” kullanarak faturayı reddeder. Satıcı, bu ret yanıtını aldıktan sonra doğru tutarda yeni bir e-Fatura düzenler ve müşteriye iletir. Bu sayede, yanlış fatura iptal edilmiş ve doğru fatura düzenlenerek süreç tamamlanmıştır.
Sıkça Sorulan Sorular
- E-Fatura İptal Süresi Ne Kadardır?
- E-Fatura iptal etmek için alıcı, faturanın kendisine ulaştığı tarihten itibaren 8 gün içinde itiraz edebilir. Bu süre aşıldığında, iptal işlemi yapılamaz ve iade süreci devreye girer.
- E-Fatura İadesi Nasıl Yapılır?
- Alıcı, satıcıya iade etmek istediği mal veya hizmet için bir iade e-Faturası düzenler ve e-Fatura sistemi üzerinden satıcıya iletir. Alıcı e-Fatura mükellefi değilse, iade işlemi için gider pusulası düzenlenir.
- E-Fatura İptal Portalı Nasıl Kullanılır?
- E-Fatura İptal/İtiraz Portalı’na giriş yaparak, iptal etmek istediğiniz faturanın bilgilerini girip, mali mühür veya elektronik imza ile talep oluşturabilirsiniz. Portal, 8 günü aşan talepleri kabul etmez.
- E-Fatura İptal ve İtiraz Arasındaki Fark Nedir?
- E-Fatura iptal etmek, faturanın tamamen geçersiz kılınması demektir. İtiraz ise, faturanın içeriğine yönelik bir anlaşmazlık durumunda yapılır ve tarafların mutabakatı ile çözülür.
- E-Fatura İptal Edilmezse Ne Olur?
- Süresi içinde iptal edilmeyen e-Faturalar geçerli sayılır ve yasal yükümlülükler doğurur. Bu nedenle, hatalı faturaların zamanında iptal edilmesi önemlidir.
E-Fatura iptal ve iade süreçlerinin doğru yönetilmesi, işletmelerin yasal uyumluluğu ve finansal düzeni açısından kritik öneme sahiptir. Belirtilen süreler ve yöntemlere dikkat ederek, bu süreçleri sorunsuz bir şekilde yürütebilirsiniz.
–
Kaynaklar:
EN 
TR_TR